“เบาหวาน” ภาวะน้ำตาลในเลือดสูง
“เบาหวาน”เป็นกลุ่มอาการของโรคที่เกี่ยวกับการเสียสมดุลในการเผาผลาญอาหาร อันเป็นผลมาจากการ
1. น้ำตาลไปทำอะไรอยู่ในร่างกาย?
- ปกติเมื่อเรารับประทานอาหารพวกข้าว แป้ง น้ำตาล เข้าไปในร่างกายแล้ว จะมีการย่อยสลายเป็นหน่วยเล็กลงเรื่อย ๆ เป็นกลูโคส และเมื่อถึงลำไส้เล็กกลูโคสเหล่านี้จะถูกดูดซึมเข้าสู่กระแสโลหิต เพื่อให้ร่างกายนำเข้าไปในเซลล์เผาผลาญให้เกิดเป็นพลังงาน ทำให้ร่างกายสามารถเคลื่อนไหว คิด และทำกิจกรรมต่าง ๆ ได้ โดยมีฮอร์โมนจากตับอ่อนที่เรียก “อินซูลิน” ทำหน้าที่ช่วยนำน้ำตาลเข้าสู่เซลล์
2. โรคเบาหวาน… คืออะไร?
- เบาหวาน เป็นกลุ่มอาการของโรค ที่เกี่ยวกับการเสียสมดุลในการเผาผลาญอาหาร อันเป็นผลมาจากการขาด อินซูลิน และนำสู่การมีน้ำตาลในเลือดสูงเกินปกติ ดังได้กล่าวไว้ข้างต้น นั่นเอง ลักษณะของการขาดอินซูลิน อาจเกิดได้ทั้งจากความบกพร่องในการหลั่งอินซูลิน (อินซูลินไม่เพียงพอ) หรือความบกพร่องในหน้าที่ของอินซูลิน (ภาวะดื้อต่ออินซูลิน) ทั้งสองอย่างร่วมกัน
- อินซูลิน เป็นฮอร์โมนสร้างจากตับอ่อน มีหน้าที่สำคัญในการนำพาน้ำตาลกลูโคสที่ได้จากการย่อยอาหาร เข้าสู่เซลล์ต่าง ๆ เพื่อนำไปใช้เป็นพลังงานต่อไป ในผู้ที่เป็นเบาหวานจะมีการสร้างและหลั่งอินซูลินออกมาน้อยกว่าผกติ หรือ มีอินซูลินแต่อินซูลินไม่สามารถออกฤทธิ์ได้เต็มที่ คือภาวะดื้อต่ออินซูลินหรือมีทั้งสองภาวะร่วมกัน
- เมื่อร่างกายขาดอินซูลินที่จะพากลูโคสเข้าไปในเซลล์กลูโคสจะรออยู่นอกเซลล์ในกระแสเลือด ทำให้เกิดภาวะน้ำตาลในเลือดสูงเกินปกติ นอกจากนี้ เซลล์ที่ขาดกลูโคสที่จะนำไปใช้เป็นพลังงานจะส่งสัญญาณไปที่ตับ ให้เร่งสร้างกลูโคสและปล่อยเข้สาสู่กระแสเลือด ทำให้น้ำตาลในเลือดยิ่งสูงขึ้น
3. สาเหตุและโอกาสที่ทำให้เป็นเบาหวาน
- เบาหวาน สามารถสืบทอดทาง กรรมพันธุ์ได้นอกจากนี้ ยังพบว่า มีอีกหลายปัจจัยที่อาจก่อให้เกิดเบาหวานได้หลายประการ เช่น ความอ้วน เนื่องจากในคนอ้วน เนื้อเยื่อต่าง ๆ ในร่างกาย มีการตอบสนองต่อฮอร์โมนอินซูลินลดน้อยลง อินซูลินจึงไม่สามรถพาน้ำตาลเข้าไปในเนื้อเยื่อได้ดีเช่นเดิมจึงมีน้ำตาลส่วนเกินอยู่ในกระแสเลือด สูงอายุ ตับอ่อนจะสังเคราะห์และหลั่งฮอร์โมนอินซูลินได้น้อยลง ในขณะที่ได้รับน้ำตาลเท่าเดิม จึงมีน้ำตาลส่วนเกินในกระแสเลือด
- ตับอ่อนได้รับความกระทบกระเทือน เช่น ตับอ่อนอักเสบเรื้อรังจากการดื่มสุรามากเกินไป หรือตับอ่อนบอบช้ำจากการประสบอุบัติเหตุ ซึ่งมีความจำเป็นต้องผ่าตัดเอาตับอ่อนบางส่วนออก สำหรับคนที่มีความโน้มเอียงที่จะเป็นเบาหวานอยู่แล้ว ปัจจัยดังกล่าวนี้จะเป็นตัวชักนำให้อาการของเบาหวานแสดงออกเร็วขึ้น
- การติดเชื้อไวรัสบางชนิด เช่น คางทูมและหัดเยอรมัน เป็นต้น
- ยาบางชนิด เช่น ยาขับปัสสาวะ ยาคุมกำเนิด
- การตั้งครรภ์ เนื่องจากฮอร์โมนหลายชนิดที่รกสังเคราะห์ขึ้น มีผลยับยั้งการทำงานของอินซูลิน
